و استعینوا بالصبر و الصلوة انها لکبیرة الا على الخاشعین

در زندگى از صبر و نماز کمک گیرید هر چند نماز کار مشکلى است مگر براى فروتنها.

(بقره ، 45)

 براى پیشرفت و پیروزى بر مشکلات دو رکن اساسى لازم است ،

یکى پایگاه نیرومند درونى و دیگر تکیه گاه محکم برونى ، در آیات فوق به این دو رکن اساسى با تعبیر ((صبر)) و ((صلوة )) اشاره شده است :

صبر آن حالت استقامت و شکیبائى و ایستادگى در جبهه مشکلات است ، و نماز پیوندى است با خدا و وسیله ارتباطى است با این تکیه گاه

محکم.

صبر» به‏معناى «خویشتندارى از هواها و هوسها»، «خوددارى از ارضاى تمایلات و خواسته‏ها»، و «شکیبایى‏ورزیدن» است.

شکیبایى بر مصیبت نیز به این معنا است که فرد مصیبت‏زده خود را از بیتابى و بیقرارى باز مى‏دارد؛

و نیز به همین جهت است که ماه رمضان را که ماه خوددارى از خواسته‏هاى نفسانى است، ماه صبر و شکیبایى نامیده‏اند

گر چه کلمه صبر در روایات فراوانى به روزه تفسیر شده است ولى مسلما منحصر به روزه نیست ،

بلکه ذکر روزه به عنوان یک مصداق بارز و روشن آن است ، زیرا انسان در پرتو این عبادت بزرگ ارادهاى نیرومند و ایمانى استوار پیدا مى کند و

حاکمیت عقلش بر هوسهایش مسلم مى گردد.

مفسران بزرگ در تفسیر این آیه نقل کرده اند که رسول گرامى اسلام هر گاه با مشکلى روبرو مى شد که او را ناراحت مى کرد از نماز و روزه

مدد مى گرفت.
و نیز از امام صادق (علیه السلام ) نقل شده که فرمود:

هنگامى که با غمى از غمهاى دنیا روبرو مى شوید وضو گرفته ، به مسجد بروید، نماز بخوانید و دعا کنید،

زیرا خداوند دستور داده ((و استعینوا بالصبر و الصلوة .

توجه به نماز و راز و نیاز با پروردگار نیروى تازهاى در انسان ایجاد مى کند و او را براى رویاروئى با مشکلات نیرو مى بخشد.

در کتاب کافى از امام صادق (علیه السلام ) مى خوانیم کان على (علیه السلام ) اذا اهاله امر فزع قام الى الصلوة ثم تلا هذه الایة و استعینوا بالصبر و الصلوة

هنگامى که مشکل مهمى براى على (علیه السلام ) پیش مى آمد به نماز بر مى خاست سپس این آیه را تلاوت مى فرمود

((و استعینوا بالصبر و الصلوة )).

آرى نماز انسان را به قدرت لایزالى پیوند مى دهد که همه مشکلات براى او سهل و آسان است

و همین احساس سبب مى شود که انسان در برابر حوادث نیرومند و خونسرد باشد

این کار بزرگ، جز بر فروتنان و کسانى که دربرابر پروردگار خویش خاضعند، سنگین است؛

چرا که آنان خود را به این ارزشها آراسته‏اند، به همین جهت ازنظر آنان ازدست‏دادن ارزشهاى مادّى یا فراز و نشیبها هنگامى که ایمان و تقواى

آنان مصون باشد، مهم نیست.

بعضى مى‏گویند: منظور از «خاشعین»، مردم باایمان است؛ و مى‏افزایند: همانگونه که بیمار داروهاى تلخ را مصرف مى‏کند تا بهبود یابد، مردم

باایمان نیز عبادت خدا را مایه رستگارى دنیا و آخرت مى‏دانند و به امید نجات و فلاح، هر مشکلى را تحمّل مى‏کنند و هر رنج گرانى را در راه

فرمانبردارى خدا به جان مى‏خرند، و در این راه احساس رنج و سنگینى نمى‏کنند. امّا برخى دیگر برآنند که:

منظور از «خاشعین»، خداترسان است

فروتنان مردمى هستند که هماره مى‏پندارند عمرشان رو به پایان است و بزودى جهان را بدرود مى‏گویند و به دیدار پروردگار خویش مى‏شتابند.

به همین دلیل است که به دنیا و ارزشهاى آن دل نمى‏بندند و از گناه و زشتى دورى مى‏جویند

منبع:تفسیر مجمع البیان- نمونه