فویل للمصلین الّذین هم عن صلاتهم ساهون.

پس وای بر نمازگزاران آنهایی که در نمازشان سهل انگارند.«ماعون ، آیه 4 و 5»

در این سوره نخست پیغمبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ را مخاطب قرار داده و اثرات شوم انکار روز جزا را در اعمال منکران بازگو می کند.

در سومین وصف این گروه، می فرماید: (وای بر نمازگزاران) (فویل للمصلین) همان نمازگزارانی که نماز خود را به دست فراموشی می سپرند.

الذین هم عن صلاتهم ساهون

1ـ نه ارزشی برای آن قائلند 2ـ و نه به اوقاتش اهمیتی می دهند 3ـ و نه ارکان و شرایط و آدابش را رعایت می کنند.

معنی ساهون

ساهون از ماده (سهو) در اصل به معنی خطائی که از روی غفلت سرزند، خواه در فراهم کردن مقدماتش مقصر باشد یا نه، البته در صورت اوّل معذور نیست، و در صورت دوّم معذور است، ولی در اینجا منظور سهو توأم با تقصیر است.

باید توجه داشت که نمی فرماید در نمازشان سهو می کنند چون سهو در نماز به هر حال برای هر کس واقع می شود، بلکه می فرماید: از اصل نماز سهو می کنند و کل آن را به دست فراموشی می سپرند.

روشن است این مطلب اگر یک یا چند بار اتفاق بیفتد ممکن است از قصور باشد، اما کسی که پیوسته نماز را فراموش می کند و آن را به دست فراموشی می سپارد، پیدا است که برای آن اهمیتی قائل نیست و یا اصلاً به آن ایمان ندارد و اگر گهگاه نماز می خواند از ترس زبان مردم و مانند آن است.

در این که منظور از (ساهون) در اینجا چیست؟ علاوه بر آنچه در بالا گفتیم تفسیرهای دیگری نیز کرده اند، از جمله این که منظور تأخیر انداختن نماز از وقت فضیلت است.

و با این که منظور اشاره به منافاتی است که نه برای نماز ثوابی معتقد بودند و نه برای ترک آن عقاب.

البته جمع میان این معانی ممکن است هر چند تفسیر اول مناسب تر به نظر می رسد.

به هر حال وقتی فراموش کنندگان نماز شایسته ویل هستند آنها که به کلی ترک نماز گفته و تارک الصلوة هستند چه حالی خواهند داشت؟!

مجموعه ای از صفات رذیله که در هر کس باشد نشانه بی ایمانی و پستی و حقارت او است آمده، و قابل توجه این که همه آنها را فرع بر تکذیب دین، یعنی جزا یا روز جزا قرار داده است.

تحقیر یتیمان، ترک اطعام گرسنگان، غفلت از نماز، ریاکاری، و عدم همکاری با مردم حتی در دادن وسائل کوچک زندگی این مجموعه را تشکیل می دهد.

و به این ترتیب افراد بخیل و خودخواه و متظاهری را منعکس می کند که نه پیوندی با (خلق) دارند و نه رابطه ای با (خالق) افرادی که نور ایمان و احساس مسؤولیت در وجودشان نیست نه به پاداش الهی می اندیشند و نه از عذاب او بیمناکند.[1]

سهل انگاری در نماز

صاحب المیزان می فرماید: آنهایی که از نمازشان غافلند اهتمامی به امر نماز ندارند و از فوت شدنش نگران نیستند چه این که به کلّی فوت شود و چه این که بعضی از اوقات فوت گردد و چه این که وقت فضیلتش از دست برود و چه این که ارکان و شرایطش و احکام و مسایلش را ندانسته نمازی باطل بخواند.

در آیه شریفه تکذیب گر روز جزا به چنین نمازگزارانی تطبیق شده چون حرف (فاء) که بر سر جمله آمده می فهماند جمله مزبور نتیجه تکذیب روز جزاء است و می رساند چنین نمازگزارانی خالی از نفاق نیستند چون تکذیب روز جزاء تنها به این نیست که به کلّی آن را منکر شود، کسی هم که تظاهر به ایمان می کند و نماز مسلمانان را می خواند امّا طوری می خواند که عملاً نشان می دهد باکی از روز جزاء ندارد او نیز روز جزاء را تکذیب کرده.1

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: آن کس که نماز را سبک شمارد در کنار حوض کوثر، روز قیامت (به خدا قسم) با من ملاقات نخواهد کرد.[1] . تفسیر نمونه، ج 27، ص 358، 359، 360، 361، 363

منبع:http://www.tebyan.net/